Arhiva članaka objavljenih na Visoko.co.ba

Otrgnuto od zaborava – Visoko nekad

altPočetkom aprila 1936.g u visočkom kožarskom  miljeu došlo je do značajne uzbune koja je mudro iskorištena kao radnički bunt, a u stvari bunt je  bio uperen ka očuvanju trenutne privatničke  razine, očuvanju zastarjelih tehnoloških procesa koji su   diktirani zastarjelom tehnologija  i očuvanjem začahurenih  buržoasko porodičnih odnosa. Tadanji  vlasnici  visočkih kožara uz potporu  Udruženja zanatlija i Trgovačkog udruženja je iniciralo i zakazalo zvanični štrajk-bolje rečeno protest protiv „ Bate“ koji je tehnološkom konkurencijom potpuno onemogućio rad kožara, obućara i opančara.Zvanični organizatori i izvršioci protesta su donijeli odluku da se na  dan protesta sve radnje zatvore, a svi vlasnici i radnici, kožari i trgovci, nađu u povorci sa parolama, zastavama i slikom kralja i  organizovano upute  pred sresko načelstvo gdje će biti predat zvaničan pismeni protest u kom se traži daljnja  zabrana rada „Bate“ a naročito prodavnice u Visokom.

Prije toga izlozi radnje  „Bata“  na Sebilju  bili su polupani nekoliko puta ,a radnja demolirana.

U protestu su prednjačili   nezaposleni radnici  sa nametnutim uvjerenjem da je za to kriv „Bata“ .Sam protest nije imao političkog značaja sem ako se ne shvati da je bio uperen u odbranu  grupe poslodavaca koji su i bili inicijatori protesta i nemilosrdniji nego i jedan evropski industrijalac. Bez obzira na stvarno odvijanje situacije , može se shvatiti da je protest  bio uperen protiv režima uopšte  jer su radnici mimo protokola osjetili pozadinu i uzvikivali

„ Dole krvopije, dole kapitalistički eksploatatori, dajte nam rada i hljeba, dole akcionari „Bate“, dole ministri koji  štite akcionare“.

Isti dan iz Sarajeva je javljeno od nekih sindikalnih funkcionera  da radnici nisu trebali učestvovati u protestu jer je očito da  protest nije konstruktivan i u interesu radnika jer štiti poslodavce sa zaostalom „vrstom“ rada  koji je isto toliko smetnja u organizovanju radnika u radnički  sindikalni pokret.

Sutradan  su protesti nastavljeni uz prisustvo između 80-120  zaposlenih i nezaposlenih radnika koji su na svoj,radnički način, nastavili proteste noseći preostale parole od prethodnog protesta sa zastavama uz gromoglasne uzvike protiv besposlice krenuli  pred sresko načelstvo gdje ih je dočekalo 10-15 naoružanih žandara.Tu je došlo do opšteg meteža, naguravanja i otimanja zastava i transparenata uz zahtjev da se protest prekine.

Žandari su uspjeli rasturiti protest i u dva naredna dana uhapsiti 24 radnika koji su ostali u zatvoru od 2-10 dana.Ostalo je zabilježeno da su između ostalih bili zatvoreni Šahinović Džemal, Vranac Arif, Meho Patak, Bukurević Zahid , Kavazović Suljo.

Iz zabilješki,

„ Razvitak Sindikalnog- radničkog pokreta u Visokom između dva rata 1918-1945.g“..

 

Goran Čakić

Proudly powered by WordPress