P.E.N. Centar Bosne i Hercegovine osnovan je u prvoj godini rata u Bosni, 31.oktobra 1992. Višenacionalna Bosna i Hercegovina, do tada u sastavu šire državne tvorevine, nije ranije prema pravilima Medjunarodnog P.E.N.-a imala pravo na samostalni centar…
31. oktobra bio je jedan od najžešćih dana bombardovanja Sarajeva u toku njegove gotovo četverogodišnje opsade. Trideset i šest pisaca uspjeli su tog dana, skrivajući se ulicama i trčeći na raskršćima, da dospiju do sarajevskog hotela “Holiday Inn” i održe osnivačku skupštinu. U internacionalnim kontaktima, P.E.N. Bosne i Hercegovine privremeno i uspjesno je preuzeo da zastupa P.E.N. Centar Republike Slovenije, koji se brinuo i za efikasno sakupljanje pomoći piscima, umjetnicima i intelektualcima Sarajeva u opsadi, što se pod teškim oklonostima dostavljala u grad. Prijem bosansko-hercegovačkog P.E.N.-a u međunarodnu zajednicu pisaca plebiscitarno je potvrđen na kongresu u Španiji, u jesen 1993, na koji bosanski pisci nisu mogli doputovati iz okruženog grada. Delegacija P.E.N.-a Bosne i Hercegovine uspjela je tek u jesen 1994. godine da prisustvuje kongresu Organizacije P.E.N.-a u Pragu i preuzme poslove od kolega pisaca iz Slovenije.
Članovi P.E.N.-a Bosne i Hercegovine borili su se da svijet sazna stvarne činjenice o ratu i agresiji čija je Bosna bila žrtva. I pored teških uslova preživljavanja u opsadi, pisci su nastavljali sa vlastititim stvaralaštvom, kao što su i organizovali manifestacije tolerancije i kulture, brojne oblike duhovnog i kulturnog otpora. U Sarajevo su pristizali evropski i svjetski pozanati intelektualci, koji su vodili razgovore u P.E.N.-u i prenosili istinu o Bosni i Hercegovini u svijet.
Međunarodni P.E.N. pokazao je puno razumjevanje za situaciju u našem Centru.Tako je na posljednjem kongresu u Edinburgu, u ljeto 1997, usvojio Deklarcaiju svog komiteta za mir o potrebi da P.E.N. Centar Bosne i Hercegovine bude i ostane jedinstven. Centar danas broji 52 redovna i 8 počasnih članova. On je ugledan činilac u kulturi bh društva, borac za toletranciju i pluralnu kulturu, koja je višestoljetna odlika zamlje Bosne i Hercegovine.
(visoko.ba/penbih.ba)