Na današnji dan, prije 25 godina, 16. maja. 1990. godine, u 76. godini preminuo je jedan od najpoznatijih rudara, Alija Sirotanović. Rođen je 14. augusta 1914. godine u Trtorićima kod Breze. Bio je udarnik i junak socijalističkog rada, koji je 24. jula 1949. godine oborio svjetski rekord u kopanju ugljena.
Naime, on je sa svojih 8 komorata, za osam sati rada, iskopao 152 tone (253 kolica), i tako srušio dotadašnji rekord Rusa, Alekseja Stahanova, za 50 tona. Anegdota kaže da je jedino, što je Alija tražio od Tita bila – veća lopata. Napravljena je specijalno za njega i nazvana – “sirotanovićka”.
Alija Sirotanović je tom prilikom postao živa legenda, njegov lik se našao na novčanici od deset dinara, a odlikovan je i Ordenom junaka socijalističkog rada, te je dobio nagradu AVNOJ-a i bezbroj drugih priznanja i odlikovanja.
Jedna mala ulica na periferiji Breze nosi ime Alije Sirotanovića, a u krugu rudnika stoji njegova bista.
Kako poručuju iz RMU Breza, Sirotanović je bio čovjek kome je rad bio način življenja, legenda koja je predstavlja običnog čovjeka, gorostas pitoma pogleda i junačkog srca, koji je zauvijek obilježio jedno vrijeme dajući herojski obol sjetnoj rudarskoj duši.
Sirotanovićev poduhvat 1946. godine unio je potpuno novi način rada u tadašnje rudnike, koji je zasnovan na takmičarskom elanu, a isti način rada prenosi se i u naredne 1947. i 1948. godinu, pa se u ovim godinama zapaža osjetan rast godišnje proizvodnje u odnosu na proizvodnju ostvarenu 1945. godine. Novi način rada ima takmičarski karakter, pospješuje rad pojedinaca i radnih brigada , a prenosi se na sve zaposlene. Tako pojedine brigade prebacuju svoje dnevne norme za 50 i više procenata. Takmičarski način rada u prvi plan dovodi jedan broj udarnika.
Rekordima Alije Sirotanovića i Nikole Škobića, koji su bili udarnici po 12 puta, počelo je socijalističko takmičenje za visoku produktivnost rada. Takmičenje se ubrzo proširilo i na ostale rudnike u NR BiH i tadašnjoj FNR Jugoslaviji. Iz Breze ovo takmičenje je preneseno u Zenicu, zatim u Kakanj i tako po svim rudnicima tadašnje Jugoslavije. Kako se takmičenje prenosilo iz rudnika u rudnik tako su obarani rekordi u produktivnosti.
Radi ilustracije evo pregleda rekorda na prostorima BiH:
Ime i prezime rekordera | Datum | Količina uglja | Rudnik |
Alija Sirotanović | 24.7.1949. | 152 tone | Breza |
Nikola Škobić | 29.7.1949. | 166 tona | Breza |
Ibrahim Trako | 17.8.1949. | 270 tona | Zenica |
Risto Mijatović | 17.8.1949. | 354 tona | Kakanj |
Džemal Ramović | 18.8.1949. | 442 tona | Kakanj |
Edhem Škorić | 19.8.1949. | 396 tona | Kakanj |
Abdurahman Babajić | 10.9.1949. | 1.010 tona | Banovići |