Poštovani!
Komentar gosp. Sulejmana Ferhatovića, mog dragog kolege i prijatelja je potpuno korektan i realan. Prije nekoliko mjeseci moja malenkost je učestvovala u nostrifikaciji ovog projekta koju je izvršila moja kompanija Energoinvest Sarajevo i mislim da se osjećam pozvan kao građanin Visokog da nešto kažem ili napišem na ovu temu. Skloni proizvoljnim, diskusijama i procjenama da li nešto treba ili ne treba, većina se upušta u neozbiljne prijedloge za rješavanje problema iz bilo koje oblasti. Spalionica, u okviru tvornice Prevent, nešto je sasvim normalno što će obezbijediti rješavnje deponovanja otpada tvornice, a samim tim i racionalnije i jeftinije poslovanje kompanije u smislu ulaznih energetskih komponenata (u ovom slučaju energenata – gas, lož ulje za proizvodnju tehnološke pare i grijanja).
Spalionica, prema priloženoj dokumentaciji koja je meni bila na uvidu, obezbijedit će permanentan monitoring izlaznih dimnih plinova, to znači emisije čvrstih čestica, SO2, NOx, itd… i uređaji odnosno podaci o izmjerenim emisijama biće dostupni sredstvima informisanja odnosno građanima. Industrijski otpad koji se formira u toku procesa proizvodnje će biti (prema predloženim rješenjima kompanije koja će obezbijediti projekte transporta i uskladištenja sirovina za spaljivanje, neće zagađivati okolinu i širiti neugodne mirise. Ako se izvrši uporedba ambijenta u kojem žive kritičari ovog postrojenja i mjesta gdje se deponuje otpad u krugu tvornice Prevent po mom mišljenju nije neka velika razlika. Otpad, smeće, ostaci hrane, psi lutalice koji razvlače sve ovo navedeno, provalije nastale ukradenim šahtovima, nedostatak javnih klozeta u urbanom dijelu grada predstavlja nesto čime bi se trebali baviti kritičari spalionice.
Mini kotlovnice porodičnih kuća u samom centru Visokog (dio Šadrvana ,Kraljevca, donje Mahale) sa totalno nekontrolisanim načinom spaljivanja svega i svačega jednostavno ne dozvoljavaju kretanje građanima po ulicama zbog nepodnošljivog smrada i dima. (Ne amnestiram smrad Preventa od ovog komentara). Tretman otpadnih voda od kojih dolazi nepodnošljiv smrad nije adekvatno tretiran i potrebno je uložiti malo više pameti para i problem je riješen. Problem odvoza gradskog otpada je permanetno prisutan u opštini Visoko. Sredstva koja se odljevaju iz budžeta opštine upotrijebljena za ovu namjenu mogla bi se ljepše i svrsishodnije upotrijebiti.
Evo šanse da ovaj problem u dogledno vrijeme riješimo upotrebom Preventove spalionice koju je u nekom budućem periodu moguće proširiti ako se ukaže potreba. Visoko nikad nije razmišljalo o gradnji centralne gradske kotlovnice (samo zbog ličnih interesa pojedinaca) koja bi obezbjeđivala tehnološku paru ili toplu vodu našim preduzećima, a građanima grijanje koje bi bilo mnogo jeftinije i pristupačnije. Ovo je princip svih modernih i civilizovanih sredina. Normalno je razmišljanje građana da spalionica predstavlja zlo, nevolju, smrad i zato postoji animozitet za ovaj projekat .
Prevare koje su građani Visokog dosad progutali (privatizacije visočkih preduzeća, popravci i permanentna asfaltiranja ulica i sokaka metodom bez uspješnih pokušaja, megaprojektom kolektora kanalizacijskih voda u centru grada, „ekološko čišćenje šljunka iz korita rijeke Fojnice“ itd itd) samo izazivaju gađenje i nepovjerenje prema bilo čemu što bi trebalo da se gradi ili je u planu građenja.U većini slučajeva kod građana ti projekti smrde na prevaru i zbog toga je permanetno prisutan takav osjećaj i za ovaj projekat.
Predpostavimo da iz ekonomskih razloga kompanija Prevent odluči da izmjesti fabriku na neku novu lokaciju (kosovo, Bugarsku, ). Spalionica može ostati kao individualno postrojenje, koje sa izvjesnim brojem uposlenika, može opstati pružanjem usluga susjednim opštinama ili kantonima. Sa tehničko tehnološkog aspekta moj prijatelj Sulejman je to kristalno jasno postavio šta treba da sadrži jedno ovakvo postrojenje i u tom slučaju bi to bilo ono što bi svima odgovaralo.
Kompanija ili kompanije koje proizvode ovakav tip postrojenja ni u kom slučaju ne bi prodale ugled, obraz i tradiciju zbog neke male kotlovnice (vjerujte da je ovo vrlo mali kapacitet u odnosu na spalionice u evropskim gradovima) u Visokom . Ono što se od proizvodača zahtjeva to se i dobije, uz devizu „koliko para toliko i muzike“. Pošto smo mi narod sklon improvizacijama, sumnja da će se desiti i to i sa ovim projektom generiše protivljenje.
Ako bi tako posmatrali nijedna termoelektrana se ne bi napravila, nijedna kotlovnica pa i malo veće kompanije sa vlastitim izvorima energije (primjeri Soda So Lukavac, Natron Maglaj imaju vlastite energane ) trebale bi da budu zaustavljene. Sa ekološkog gledišta tretman otpada odnosno spaljivanje smeća, reciklaža itd… trenutno je u svijetu jedan od prioritetnijih i najaktuelnijih problema. Izgleda da smo toliko zaokupljeni svojim deverom da ne vidimo da se davimo u vlastitim govnima.