OBRAZOVANJE
O postojanju univerziteta u Bosni prije osam stoljeca malo se pisalo i govorilo. O tome ne postoji mnogo podataka,ali ono sto je dostupno potvrduje izuzetnu cinjenicu da je “u mjestu koje se zove Bosna”(Visoko) vec 1175. godine postojao i djelovao univerzitet, visoko uciliste bosanske vjerske organizacije.
Povelja kralja Tvrtka I – izdata u Moštrima 1380. godine
Historijski izvori govore o “mjestu koje se zove Bosna”,pored toga sto se u dokumentima iz tog vremena pominje “zemlja Bosna”. Srednjovjekovno naselje pod tim nazivom historicari su locirali u Visocko polje i njegovo pribrezje i to je najstariji i najuzi sadrzaj pojma Bosna.Ovakvi izvori i tumacenja ostavljaju mogucnost da je u to vrijeme pojam Bosna bio dvoznacan: pod jednim,sirim,se podrazumjevala suverena drzava, a pod uzim zbir lokaliteta (Biskupici,Mile,Mostre i Visoki) koji su zajednicki cinili centar (politicki,duhovni i trgovinski) drzave Bosne.
O postojanju visokog ucilista u Bosni, direktno ili indirektno, govore cetiri historijska izvora koji su ustvari izvjestaji i biljeske protivnika bosanske vjere.Bosanske arhive progutalo je vrijeme, ratovi i pustosenja stranih vojski vjecito zeljnih da podjarme Bosnu. Podataka o ucilistu,bosanskih podataka,nema jer se sadrzaj predavanja drzao u tajnosti s obzirom da se ova nauka (vjere bosanske) izvan granica zemlje nije priznavala, a sljedbenici su kaznjavani.
Postojanje univerziteta u Bosni moze se,dakle,sa sigurnošćscu pratiti od 1175.godine iako postoje naznake da je postojao i prije. Time bi on spadao u jedan od prvih evropskih univerziteta.Bolonjski je osnovan 1088.,univerzitet u Parizu 1200. Itd.
Sta se izucavalo na ovom univerzitetu nije ostalo zabiljezeno u pojedinostima.Na osnovu raspolozivih izvora moze se smatrati da su se predavanja odnosila na podrucje vrlo siroko shvacene teologije: ezegeza, teozofija, kosmogonija, antropozofija, medicina, etika, sakramentologija itd. Predavanja su drzana na latinskom jeziku zbog mnogih inozemnih studenata. To, samo po sebi, govori o nivou pismenosti u srednjevjekovnoj Bosni.
Srpsko-pravoslavna Osnovna skola u Visokom
Prema raspolozivim podacima ova skola je pocela raditi oko 1840.godine u privatnoj kuci.Zgrada skole se pocela graditi oko 1857. godine,kada je zavrsena Srpsko-pravoslavna crkva.U toku postojanja nastava se odvijala u dvije zgrade. Prva se nalazila u neposrednoj blizini crkve na brdu zvanom Klisa,a druga veca i uslovnija nalazila se na prostoru danasnje Fabrike konfekcije. Skola je radila sve do 1914. godine kada je ukinuta.
Drzavne osnovne skole u Visokom
Vec 1881.pocela je sa radom “Opcinska skola” u Visokom. Ona je bila smjestena u kuci Hasan-bega Zecevica. ”Opcinska pucka skola” izgradena je krajem 1885.godine a konacna dogradnja zavrsena 1886.godine.Skolu su pohadala djeca svih konfesija,tako da je ubrzo postala pretjesna,te su ponovo zenska djeca izdvojena i pohadala su “Zensku osnovnu skolu” za cije su potrebe ponovo vracene pod kiriju povoljne kuce. Pripreme za izgradnju skole su pocele 1907. godine,intenzivna gradnja krenula je 1909. godine ,a 1910.godine ucenici su usli u novu “veliku skolu”.
Skola na Kraljevcu dogradivana je 1961, 1971., te 1975/76. godine. Odlukom Opcinskog vijeca od 20.01.1993. skola nosi naziv Osnovna skola “Kulin Ban” Visoko.
Osnovna skola “Safvet-beg Basagic” Visoko.
Nastava u ovoj skoli je pocela 1958./59. Skolske godine.
Osnovna skola “Mula Mustafa Baseskija” u Donjem Mostru.
Nastava u ovoj skoli pocela je skolske 1918/19.godine.
Osnovna skola “Musa Cazim Catic” Veliko Cajno.
Nastava u ovoj skoli je pocela 1938/39. Skolske godine.
Osnovna skola “Alija Nametak” Buci.
Ova skola bastini tradiciju osnovne skole koja je postojala u Kralupima jos izmedu dva svetska rata. Nastava na Bucima je pocela 1951/52. skolske godine.
Osnovna skola “Mehmedalija Mak Dizdar” Dobrinje.
Skola je osnovana nakon Drugog svjetskog rata u Buzicima.Od 1954.godine skola se nalazi u Dobrinju.
Skola za osnovno muzicko obrazovanje “Avdo Smailovic” Visoko.
Skola je pocela sa radom 1973.godine.Prvo u okviru, tadasnje Osnovne skole “Ahmet Fetahagic”,a od 1979. godine kao zasbna skola.Skola je dobila ime po cuvenom kompozitoru i muzickom pedagogu,koji je roden u Visokom.On je bio utemeljivac moderne muzicke kulture u Visokom i BiH.
Srednje obrazovanje
Medresa
Medresa je u Visokom osnovana 1838.godine. Zemljiste za medresu je poklonio Ahmed ef.Pinjgic. U medresi je bila biblioteka koju je 1840.godine uvakufio Mustafa-pasa Babic. Medresa u Visokom je bila tipa nize medrese. Postupna reforma i medernizacija nastave nije mimoisla ni Visocku medresu tako da tridesetih godina ovog stoljeca i u Visokckoj Ahmed ef. medresi se uvode svjetovni predmeti,ucenici se dijele po razredima,a medresa je postala petorazredna.
Ruzdije
Osnivanje ruzdija u BiH predvideni je jos turskim Zakonom o skolstvu od 1869.godine Prva ruzdija je osnovana jos ranije u Sarajevu 1864.godine.
Ruzdija je bila prva svjetovna,drzavna skola,a po nastavnom planu i programu je slicila tadasnjim evropskim gradanskim skolama. Ruzdije su bile cetverorazredne srednje skole.
U Visokom je ruzdija otvorena oko 1870.,odmah poslije donosenja pomenutog zakona i postojala je do 1879.godine.Prestala je sa radom odmah po okupaciji BiH.
Franjevacka Gimnazija u Visokom
Franjevacka gimnazija je u Visoko preseljena iz Guca Gore 1900.godine.Do tada je u Guca Gori radila kao petorazredna, ovdje radi kao sestorazredna do skolske 1913/14. kada se upisuje sedmi razred,a 1914/15.i osmi razred.Poslije Prvog svetskog rata Gimnazija je nastavila sa radom,a 1924.godine njoj je bilo priznato pravo javnosti.
Mjesovita srednja skola “Hazim Sabanovic” Visoko
Gimazija u Visokom osnovana je 1960.godine.Skola ucenika u privredi osnovana je 1969.godine,a 1971.godine izvrsena je integracija Gimnazije i Skole ucenika u privredi i dobila naziv Srednjoskolski centar “Janko Balorda”. 1993.godine mijenja naziv u SSC “Hazim Sabanovic”,a 1995.godine skola je dobila ime Mjesovita Srednja skola “Hazim Sabanovic”. Skola se sastoji od srednjih tehnickih skola i srednjih strucnih skola.
Gimnazija “Visoko”
Skola se sastoji od opće, filološke i klasične gimnazije